Су құбырлары

Тараз қаласында жүргізілген археологиялық қазбалар ежелгі қалада дамыған су тарту және кәріз жүйесі болғанын дәлелдейді. Қыш құбырлар тар және кең ұштарының біріктірілуі арқылы жалғанып, судың үздіксіз ағуын қамтамасыз еткен. Құбырлар сары және қызыл саздан дайындалып, жартылай қолөнерлік әдіспен өндірілген. Су жүйесі кей жерлерде жабық құбырлармен, кей бөліктерінде ашық каналдармен жүргізілген. Бұл деректер тараздықтардың ерте орта ғасырларда-ақ қала санитариясы мен инфрақұрылымына ерекше мән бергенін көрсетеді. Ежелгі су жүйесі – ата-бабаларымыздың инженерлік ойлау деңгейі мен құрылыс мәдениетінің жоғары дамығанының айғағы.

             Водопроводные трубы

Археологические раскопки в городе Тараз доказали, что в древнем городе существовала развитая система водоснабжения и канализации. Глиняные трубы соединялись путем вставки узкого конца одной трубы в широкий конец другой, что обеспечивало непрерывный поток воды. Трубы изготавливались из желтой и красной глины, в основном полукустарным способом. Водопроводная система частично проходила по закрытым трубам, а в некоторых местах заменялась открытыми каналами. Эти данные свидетельствуют о том, что жители Тараза еще в раннем Средневековье уделяли особое внимание санитарии и инфраструктуре города. Древняя система водоснабжения является ярким примером высокого уровня инженерной мысли и строительной культуры наших предков.

              Water pipes

Archaeological excavations in Taraz have proven that the ancient city had a well-developed water supply and sewerage system. Clay pipes were connected by inserting the narrow end of one pipe into the wide end of the other, ensuring a continuous flow of water. The pipes were made of yellow and red clay, mostly using a semi-artisanal method. The water supply system was partially constructed through closed pipes, and in some places was replaced by open channels. This evidence suggests that even in the early Middle Ages, the residents of Taraz paid special attention to sanitation and the city's infrastructure. The ancient water supply system is a striking example of the high level of engineering and construction culture of our ancestors.

            Хумша – көне сақтауға арналған ыдыс

Хумша – астық, су, май және шарап сияқты өнімдерді сақтауға арналған ірі қыш ыдыс. Атауы иран тілінен аударғанда «үлкен балшық құмыра» дегенді білдіреді. Құмыралар күйдіру алдында кептіріліп, арнайы пештерде дайындалған. Кейбір хумдардың түбінде ауа айналымын қамтамасыз ететін тесіктер болған – бұл астықтың көгеруінен сақтауға мүмкіндік берген. Хумшалар ерте және кейінгі орта ғасырларға жатады. Олар ангобпен  жабылып, тамшы түрінде бояумен және спираль, зигзаг өрнектерімен безендірілген. Бұл өрнектер береке мен молшылықтың, сондай-ақ шебердің таңбасы немесе қорғаныш нышанының белгісі болуы мүмкін. Бүгінгі таңда табылған хумшалар – Тараз өңірінің мәдени және тарихи мұрасы, ата-бабамыздың тұрмыс-тіршілігі мен қолөнерін айғақтайтын құнды жәдігерлер.

           Хумча – древний сосуд для хранения

Хумча – это крупный глиняный сосуд, предназначенный для хранения зерна, воды, масла и вина. Название происходит из иранского языка и означает «большой глиняный кувшин». Перед обжигом сосуды тщательно просушивали и обжигали в специальных керамических печах. В некоторых хумчах в днище делались отверстия для циркуляции воздуха, что предотвращало отсыревание и порчу зерна. Хумчи относятся к раннему и позднему Средневековью. Они покрывались ангобом, украшались каплевидными мазками краски, спиральными и зигзагообразными узорами. Эти орнаменты могли символизировать изобилие и достаток, а также служить клеймом мастера или оберегом содержимого. Сегодня найденные хумчи являются важным культурно-историческим наследием региона Тараза, отражающим быт, хозяйственную жизнь и ремесленные традиции наших предков.

           A Khumcha is an ancient storage vessel

A khumcha is a large clay vessel used to store grain, water, oil, and wine. The name comes from the Iranian language and means "large clay jug." Before firing, the vessels were carefully dried and then fired in special ceramic kilns. Some khumchas had holes in the bottom to allow air circulation, preventing the grain from becoming damp and spoiling. Khumchas date back to the early and late Middle Ages. They were covered with engobe and decorated with teardrop-shaped paint strokes, spirals, and zigzags. These designs could symbolize abundance and prosperity, and also serve as a maker's mark or a protective talisman for the contents. Today, discovered khumchas are an important cultural and historical heritage of the Taraz region, reflecting the everyday life, economic life, and craft traditions of our ancestors.